“Đất ma” Đồng Tâm và một cuộc chiến giữa thời bình

          Từ vụ việc tranh chấp đất đai…

Tranh chấp đất đai tại xã Đồng Tâm- huyện Mỹ Đức - Thành phố Hà Nội, được biết đến rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng năm 2017. Đây là vụ việc tranh chấp đất đai giữa người dân và chính phủ, dẫn đến việc 38 người gồm công an, nhà báo và người của chính quyền (trong đó có Phó chủ tịch huyện Đặng Văn Triều, phó trưởng công an huyện Mỹ Đức Nguyễn Thanh Tùng và Trưởng ban tuyên giáo huyện ủy Mỹ ĐứcĐặng Văn Cảnh) bị người dân xã Đồng Tâm, Mỹ Đức, Hà Nội bắt làm con tin từ ngày 15/4/2017. Việc người dân bắt giữ người của chính quyền xảy ra sau một cuộc tranh chấp đất đai tại xã này và 4 người đại diện của họ bị chính quyền bắt mà không trình giấy phép bắt người, trong đó có ông Lê Đình Kình (82 tuổi) - Nguyên Bí thư Đảng ủy xã Đồng Tâm.Sau đó đích thân chủ tịch thành phố Hà Nội - ông Nguyễn Đức Chung, phải về xã Đồng Tâm nói chuyện với người dân, đưa ra cam kết không truy cứu trách nhiệm hình sự đối với người dân địa phương về vụ bắt giữ. Các xung đột lẻ tẻ vẫn tiếp tục duy trì từ 2017 đến 2019.

Chân dung nhóm Đông Thuận - nhóm chống đối tại Đồng Tâm

Nói về khu đất xảy ra tranh chấp tại Đồng Tâm, đây là khu đất quốc phòng được quy hoạch để xây dựng sân bay quân sự Miếu Môn với diện tích 208 ha, trong đó có 47,36 ha đất nông nghiệp của xã Đồng Tâm (theo Quyết định số 113/TTg của Thủ tướng Chính phủ ngày 14/4/1980). Tuy nhiên do chưa thực hiện được dự án nên từ năm 1989, Lữ đoàn 28 đã ký một số hợp đồng giao khoán (một hình thức cho thuê) hàng năm trên diện tích 19,9 ha cho xã Đồng Tâm sử dụng vào mục đích nông nghiệp. Sau đóUBND xã Đồng Tâm đã làm thủ tục hợp pháp hóa các giao dịch đất quốc phòng xem như đó là đất thổ cư, đất vườn liền kề; thời hạn sử dụng lâu dài; đất ở cho các hộ.Theo quan điểm người dân địa phương, số đất thu hồi xảy ra tranh chấp là 59 ha người dân đang cánh tác là đất nông nghiệp, chứ không phải là diện tích 47,36 ha đất thu hồi cho mục đích quốc phòng, từ đó xảy ra nhiều tranh chấp.Ngoài ra, theo ông Lê Đình Công (con trai Lê Đình Kình), người dân đã nhờ người gửi đơn gồm gần 1000 chữ ký của nhân dân Đồng Tâm đến các đại sứ quán Hoa Kỳ, Thụy Sĩ, Thụy Điển... để nhờ sự giúp đỡ.

Ngày 04/7/2017, Viện Kiểm sát nhân dân huyện Mỹ Đức, Hà Nội ra cáo trạng truy tố 14 cựu cán bộ địa phương vì những sai phạm trong quản lý đất đai tại xã Đồng Tâm. Các bị can bị truy tố, đưa ra xét xử về tội “lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” và “thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”. Trong số các bị can, có 10 cựu cán bộ xã(trong đó có 3 nguyên chủ tịch UBND, một bí thư, một chủ tịch HĐND, trưởng ban tài chính, trưởng công an xã…). Họ bị cáo buộc, trong thời gian từ 2002-2013, đã buông lỏng quản lý công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực đất đai và vì động cơ vụ lợi đã cấp, giao đất trái thẩm quyền, hợp thức đất lấn chiếm cho một số hộ dân trái quy định. 4 người là cựu cán bộ huyện Mỹ Đức, một người nguyên là trưởng Phòng Tài nguyên - môi trường, một giám đốc và phó giám đốc và một cán bộ Văn phòng đăng ký đất đai. Họ bị cho là thiếu trách nhiệm trong việc thẩm định, thẩm tra nguồn gốc đất dẫn đến việc ký xác nhận giấy tờ cho những diện tích đất bị lấn chiếm không có căn cứ.

… Đến cuộc chiến đổ máu giữa thời bình

Từ ngày 31/12/2019, một số đơn vị của Bộ Quốc phòng tiến hành xây dựng  tường rào bảo vệ Sân bay Miếu Môn theo kế hoạch. Trong quá trình xây dựng, sáng ngày 09/01/2020, một số đối tượng có hành vi chống đối, sử dụng lựu đạn, bom xăng,… tấn công lực lượng chức năng, chống người thi hành công vụ. Hậu quả đã có 03 cán bộ chiến sỹ công an hy sinh, 01 đối tượng chống đối chết và nhiều người khác bị thương. Các đơn vị chức năng đã khống chế và bắt giữ các đối tượng vi phạm, tiến hành xử lý theo đúng quy định của pháp luật.